تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) – در متون دینی بر این نکته تأکید شده که خداوند در کنار این رحمت بی‌کران، برای انسان‌های کافر و فاسق، یعنی کسانی که در عقیده و عمل از مسیر الهی فاصله گرفته و به دین باطل یا منش فاسد روی آورده باشند، اهل انتقام، خشم و عقوبت است.
به گزارش شفقنا به نقل از شبستان، اباحیون معتقدند که خداوند آن قدر مهربان و بخشنده است که بندگان خود را به‌خاطر برخورداری از ایمان قلبی می‌پذیرد و هرگز آنان را به‌خاطر عدم پای‌بندی به دین و شعائر دینی در مقام عمل، نکوهش و عقوبت نخواهد کرد. آنان معتقدند، برای خدای دارای صفات کمال زیبنده نیست که اهل مکر، خشم و انتقام از بندگان باشد که خود آنان را آفریده و از لغزش‌پذیری و شکنندگی مستمر آنان بهتر از هر کسی آگاه است و با این حال، آنان را به خاطر عدم پای‌بندی به انجام واجبات یا ترک محرمات عذاب کند! اگر از آنان سؤال شود که با این همه آیات و روایاتِ ناظر به خشم، غضب، انتقام الهی و عذاب‌های سخت جهنم که برای عدم پای‌بندی به شعائر دینی پیش‌بینی شده، چه می‌کنید، می‌گویند: حکمت تمام این هشدارها و برحذر داشتن‌ها، صرفاً ترساندن مردم و کمک به رشد و تعالی آن‌هاست! درست نظیر آن که والدین برای ترساندن فرزندان خردسال خود، از پدیده‌های موهومی نظیر «غول» و «لولو» نام می‌برند و همان گونه که در متن واقع، این پدیده‌ها وجود نداشته و خطری از ناحیۀ آن‌ها متوجه فرزندان نیست و تنها هدف آنان ترساندن بچه‌هاست، جهنم و عذاب‌ها و هشدارهای مکرر قرآن نسبت به خشم، غضب، مکر و انتقام الهی نیز عملاً وجود خارجی نداشته یا حداقل شدت آن‌ها به مراتب کمتر از آن چیزی است که توصیف شده است.
آنچه برای خداوند موضوعیت دارد، ترساندن مردم است! وقتی چنین باوری در ذهن گروهی از مردم نقش بندد، آنان از تهدیدهای خداوند که در متون وحیانی انعکاس یافته است، طرفی نبسته و آن‌چنان‌که باید پای‌بند به احکام و شعائر دینی نخواهند بود.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی نصیری، رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد در گفت وگو با ما با اشاره به آنکه مهر الهی، توجیه اباحه گری برای عده ای گفت: بدون تردید، خداوند معرفی‌شدۀ قرآن و سنت، خدایی است که به تمام هستی و از جمله انسان‌ها و به ویژه مؤمنان و بندگان صالح، رحمت بی‌کران دارد. چنان‌که در قرآن کریم آمده: «رَبَّنَا وَسِعْتَ کلَّ شَیء رَحْمَهً وَ عِلْمًا: پروردگارا، رحمت و دانش [تو بر] هر چیز احاطه دارد.» آغازگری سوره‌های قرآن با دو صفت رحمن و رحیم که بر رحمت عام و خاص خداوند نسبت به بندگان تأکید دارد، از نمونه‌های دیگر مدعاست. چنان که در قرآن و سنت هماره بر سبقت رحمت بر غضب الهی تأکید شده است.
هشدارهای قرآن درباره فریفته شدن نسبت به رحمت الهی
وی ادامه داد: با این حال، در متون دینی بر این نکته نیز تأکید شده که خداوند در کنار این رحمت بی‌کران، برای انسان‌های کافر و فاسق، یعنی کسانی که در عقیده و عمل از مسیر مورد نظر الهی فاصله گرفته و به دین باطل یا منش فاسد روی آورده باشند، اهل انتقام، خشم و عقوبت است.
حجت الاسلام نصیری ابراز کرد: هشدار قرآن به صراحت ناظر به این امر است؛ آن‌جا که می فرماید: «نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ وَ أَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیم: به بندگان من خبر ده که منم آمرزنده مهربان و اینکه عذاب من، عذابی است دردناک.» چنان که در سورۀ مبارکۀ فاتحه که از آن به «امّ الکتاب» و عصارۀ قرآن یاد می‌شود، در کنار یادکرد رحمانیت و رحیمیت خداوند، بر خشم الهی نسبت به گمراهان از راه راست تأکید شده است.
این نویسنده و پژوهشگر قرآنی تصریح کرد: بدین جهت، قرآن به صورت مکرر مردم را از خداوند برحذر داشته است: «وَ یحَذِّرُکمْ اللَّهُ نَفْسَهُ: و خداوند، شما را از [عقوبت] خود می‌ترساند.» نیز از ایمن شدن از مکر الهی که ممکن است دامن‌گیر آنان شود و آنان در سایۀ نعمت و خوشی‌های ظاهری، خود را محبوب خداوند تلقی کنند، هشدار داده است: «أَفَأَمِنُوا مَکرَ اللَّهِ فَلَا یأْمَنُ مَکرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ: آیا خود را از مکر خدا ایمن دانستند؟ [با آنکه] جز مردم زیانکار، [کسی] خود را از مکر خدا ایمن نمی‌داند.»
چنان‌که پیام اصلی دعوت به تقوا و پرواپیشگی که پیوسته در قرآن با جمله «اتقوا الله» مورد تأکید قرار گرفته، همین نکته است. از این رو، هماره بر دعا، مناجات و حاجت طلبی بر اساس دو اصل خوف و رجا تأکید شده است: «وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا» اساساً پیش‌بینی بهشت برای مؤمنان صالح و جهنم برای کافران و فاسقان، بر اساس همین نگرش قابل توجیه است.
حجت الاسلام نصیری با بیان اینکه این امر در سنت نیز تأکید شده است، گفت: برای نمونه در بخشی از دعای افتتاح که در شب‌های ماه مبارک رمضان خواندن آن توصیه شده، چنین آمده است: «اشهد انک ارحم الراحمین فی موضع العفو و الرحمه و أشد المعاقبین فی موضع النکال و النقمه: خدایا گواهی می‌دهم که تو در جای عفو و رحمت، از همه کس مهربان‌تری و در جای عذاب و انتقام از هر کسی عذابِ سخت‌تر و دشوارتری می‌دهی.» بر این اساس، در متون دینی دین‌شناس کسی است که مردم را در میان خوف و رجاه نگاه دارد، نه آنکه آنان را از مکر الهی ایمنی بخشد و یا آنان را از رحمت خداوند مأیوس کند. چنان‌که حضرت امیرالمومنین(ع) فرمودند: «الْفَقِیهُ کُلُّ الْفَقِیهِ مَنْ لَمْ‌یُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ وَ لَمْ‌یُؤْیِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ‌اللَّهِ وَ لَمْ‌یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللَّه؛ فقیه کامل کسی است که مردم را از رحمت و بخشش خداوند مأیوس و نا‌امید نکند و آنان را از مکر الهی ایمنی ندهد.»
رحمت و عقوبت الهی در کنار یکدیگرند
وی تأکید کرد: اهمیت توجه داشتن به این نکته که خداوند در کنار مهر و محبت به بندگانش، در صورت تخلف از فرامین او برای آنان عقوبت در نظر گرفته است، تا بدان پایه است که قرآن کریم سه بار از فریفته شدن مردم نسبت به رحمت الهی هشدار داده است. نخست، در سوره مبارکه فاطر که در آن چنین آمده است: «یا أَیهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّکمْ الْحَیاهُ الدُّنْیا وَلَا یغُرَّنَّکمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ: ای مردم، همانا وعدۀ خدا حق است. زنهار تا این زندگی دنیا شما را فریب ندهد، و زنهار تا [شیطانِ] فریبنده شما را دربارۀ خدا نفریبد.»
رییس موسسه معارف وحی و خرد تاکید کرد: دوم، در سوره مبارکۀ لقمان چنین آمده است: «یا أَیهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکمْ وَ اخْشَوْا یوْمًا لَایجْزِی وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لَامَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَیئاً إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَاتَغُرَّنَّکمْ الْحَیاهُ الدُّنْیا وَ لَایغُرَّنَّکمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ: ای مردم، از پروردگارتان پروا بدارید، و بترسید از روزی که هیچ پدری به کار فرزندش نمی‌آید و هیچ فرزندی به کار پدرش نخواهد آمد. آری، وعدۀ خدا حق است. زنهار تا این زندگی دنیا شما را نفریبد، و زنهار تا شیطان شما را مغرور نسازد». سوم، در سورۀ مبارکۀ انفطار با مخاطب کردن انسان چنین آمده است: «یا أَیهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّک بِرَبِّک الْکرِیمِ: ای انسان، چه چیز تو را دربارۀ پروردگار بزرگوارت مغرور ساخته است؟»
نصیری تأکید کرد: از این آیات شش نکته قابل استفاده است: ۱٫ در دو آیۀ نخست از خطاب «ناس» و در آیۀ سوم از خطاب «انسان»، استفاده شده است. این امر نشان می‌دهد که فریفته‌شدن به دنیا و رحمت خداوند، ابتلای عام بوده و همۀ انسان‌ها در معرض چنین آسیبی قرار دارند. ۲٫ تفاوت دو خطاب «ناس» و «انسان» در آن است که در خطاب نخست، نگاه جمعی مورد نظر است، اما در خطاب دوم افراد انسانی به صورت شخصی مورد توجه قرار می‌گیرند.
وی افزود: ۳٫ در دو آیۀ نخست، در کنار هشدار نسبت به فریفته شدن به دنیا، از فریفته‌شدن به رحمت خداوند سخن به میان آمده و در آیۀ سوم تنها از فریفته‌شدن به کرامت و مهربانی خداوند هشدار داده شده است. این امر می‌تواند بیان‌گر این نکته باشد که خطر فریفته‌شدن به رحمت الهی، از خطر فریب خوردن از دنیا شدیدتر است. ۴٫ در دو آیۀ نخست فریفته شدن به دنیا نسبت داده شده و گفته شده که دنیا شما را نفریبد، اما در مورد فریفته‌شدن به رحمت الهی با آوردن فعل غایب «وَ لَایغُرَّنَّکمْ»، این نوع فریفته‌شدن را به شیطان نسبت داده است. گویا انسان در مورد دنیا خود مستقیماً در معرض فریفته‌شدن قرار میگیرد، اما در مورد رحمت الهی این شیطان است که زمینۀ فریفته‌شدن به رحمت الهی را فراهم می‌کند.
حجت الاسلام نصیری تصریح کرد: ۵٫ در دو آیۀ نخست، پیش از هشدار دادن آدمیان، با عبارت «إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ» بر تحقق وعدۀ الهی تأکید شده است. در آیۀ دوم با تأکید بر تقوای الهی و بیم از خطر قیامت و عدم امکان جای‌گزینی افراد به جای یکدیگر، در حقیقت مراد از وعدۀ الهی تبیین شده است. به عبارت روشن‌تر، دو نکته در این آیه مورد توجه قرار گرفته است: نخست آن که تقوای الهی که خود به معنای انجام واجبات و ترک محرمات است، مورد سفارش خداوند است و نکتۀ دوم آنکه در صورت عدم رعایت تقوا، عقوبت و عذاب اخروی که امکان جای‌گزینی در آن وجود ندارد، پیش‌بینی شده است.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: ۶٫ در آیۀ سوم با آمدن فقرۀ «بِرَبِّک الْکرِیمِ»، راز فریفته‌شدن انسان تبیین شده است؛ یعنی ممکن است کسی با دیدن دو آیۀ نخست درنیابد که چگونه ممکن است انسان به خداوند فریفته شود. آیۀ سوم با توصیف پروردگار به کریم بودن، در حقیقت به زمینۀ این فریفته‌شدن که همان کرامت و رحمت الهی است، توجه داده است.
وی در ادامه سخنانش افزود: حال باید پرسید، آیا با چنین خطابات هشداردهنده در قرآن که در آن‌ها این چنین از فریفته‌شدن به مهر و لطف الهی هشدار داده شده، جایی برای این مدعا باقی می‌ماند که وعدۀ عقوبت و عذاب الهی محقق شدنی نیست و صِرفاً برای بیم دادن آدمیان از آن‌ها استفاده شده است؟! مفسران به نیکی دریافته‌اند که مراد از فریفته‌شدن به خداوند، فریفته شدن به رحمت و بخشش الهی است. فیض کاشانی در تفسیر این آیه چنین آورده است: الشیطان بأن‌یمنیکم المغفره مع الاصرار على المعصیه: شیطان به شما در کنار دعوت به اصرار بر گناه، امید مغفرت می‌دهد. ایشان در تفسیر صافی چنین آورده است: و لایغرنکم بالله الغرور الشیطان بان یرجیکم التوبه و المغفره فیجرئکم على المعاصی: شیطان شما را به خداوند مغرور نسازد؛ به این معنا که به شما امید توبه و مغفرت دهد و شما را بر انجام گناهان گستاخ سازد و نیز در تفسیر کشاف آمده است: و لایقولن لکم الشیطان اعملوا ماشئتم فإن الله غفور یغفر کل کبیره و یعفو عن کل خطیئه: شیطان به شما نگوید: هر چه خواستید انجام دهید که خداوند بخشنده است و همۀ گناهان کبیره را می‌بخشد و از هر خطایی درمی‌گذرد.
نصیری در پایان سخنانش گفت: علامه طباطبایی(ره) در ذیل آیۀ سی و سوم سورۀ مبارکه لقمان چنین آورده است: معنای فریفتن انسان توسط شیطان آن است که از یک جهت ذهن آنان را به مظاهر حلم و عفو الهی معطوف سازد و از جهت دیگر از امتحان، استدراج و مکر الهی غافل سازد و آنان چنین پندارند که اشتغال به دنیا، فراموشی آخرت، روی‌گردانی از حق و حقیقت، عقوبت و مؤاخذه‌ای را در پی ندارد و دنیادوستان هر چه بیشتر به کار خود می‌پردازند و در غفلت خود فرو می‌روند و در معاصی و گناهان غرق می‌شوند، خوشی و راحتی بیشتری در زندگی خود می‌بینند و در میان مردم از عزت و وجاهت بیشتری برخوردار می‌گردند و آنچه که در دعوت الهی، اعم از وعده و وعید آمده و پیامبران از آن خبر آورده‌اند، اعم از رستاخیز، بهشت و جهنم همه خرافه است! علامه(ره) همچنین در تفسیر آیۀ ششم سورۀ مبارکه انفطار این نکته را مورد تأکید قرار داده که خداوند، انسان را به خاطر فریفته شدن به رحمت الهی با تکیه بر مهر و کرامت او نکوهش کرده است.
نظرات شما عزیزان:
